برخی انواع سنگ ساختمانی و سنگ نما
سنگ گرانیت :
بیشتر گرانیت ها سخت و چگال هستند و به این ترتیب جزو مصالح بادوام ساختمانی قرار می گیرند . در برابر نفوذ آب و اثر ضربه مقاومند و محیط های صنعتی را به خوبی تحمل می نمایند .
ظاهر گرانیت متأثر از کار انجام شده برروی سطح نهایی آن است که ممکن است چکشی ، کلنگی ، تیشه ای یا صیقلی باشد .
بهترین نمای سنگ گرانیت حالت صیقلی آن است که زیبایی رنگ و انعکاس کریستال های آن را نمایش می دهد .
سطح گرانیت بر اثر حرارت و تفاوت ضریب انبساط و انقباض بین اجزای کریستالی مختلف آن به صورت سوخته در می آید .
استفاده تلفیقی از گرانیت صیقلی و سوخته در ساختمان به علت تضاد ، زیبایی جالبی پدید می آورد. در ایران معادن بسیاری وجود دارد که سنگ های گرانیت با رنگ های مختلف از آنها استخراج می شوند.
سنگ گرانیت به علت هزینه سنگین استخراج ، برش و صیقل ، نسبتاًگران است به همین دلیل بیشتر در نمای ساختمان های مهم به کار برده می شود . از این سنگ برای کف سازی ، پیاده روسازی و راه سازی نیز استفاده می گردد.
ماسه سنگ ها :
ته نشست های ماسه ای را که به یکدیگر به کمک کربنات کلسیم ، سیلیس ، اکسید آهن و دولومیت به یکدیگر چسبیده اند ،به ترتیب ماسه سنگ آهکی ، سیلیسی ، اکسید آهن و دولومیتی می نامند .
بر اساس طبیعت ماسه رسوبی اولیه ، ماسه سنگ ها ممکن است دارای بافت نرم یا خشن باشند .
از نظر رنگ بر اساس ماده چسبنده طیفی از رنگ ، سفید ، نخودی و خاکستری تا قهوه ای و قرمز را در بر می گیرند.
عموماً در برابر یخ بندان مقاومند. سطح نهایی آنها به صورت چکشی ، کلنگی و تیشه ای قابل مصرف است و برای نصب آنها از ابزار غیر آهنی استفاده می شود .
ماسه سنگ آهکی :
این نوع ماسه سنگ ها در محیط های اسیدی مقاوم نیستند . این شرایط کربنات کلسیم موجود در آنها را تحلیل برده و سنگ متلاشی می شود . کلسیت خالص سفید است بنابراین ماسه سنگ آهکی نیز سفید است .
ماسه سنگ سیلیسی :
ماسه سنگ ها اغلب از دانه های سیلیسی که به کمک نمک های سیلیسی به یکدیگر چسبیده اند تشکیل شده اند . بنابراین بسیار مقاومند و در محیط های اسیدی نیز پایدارند. این نوع ماسه سنگ ها بیشتر خاکستری رنگند .
ماسه سنگ اکسید آهن :
این نوع ماسه سنگ که به کمک اکسیدهای آهن متراکم شده اند به رنگ های قهوه ای تا قرمز یافت می شوند و اغلب با دوامند .
ماسه سنگ دولومیتی :
ماسه سنگ های دولومیتی که با کربنات منیزیم و کلسیم به هم چسبیده اند در محیط شهری چندان مقاوم نیستند . این نوع سنگ ساختمانی نخودی رنگ اند .
تراورتن (Travertine)
تراورتن ها محصول چشمه های آهک ساز قدیمی هستند. از بین آنها، تراورتن های سفید که رگه های رنگی و خلل و فرج یکنواخت داشته باشند، از مرغوبیت بیشتری برخوردارند. تراورتن های کرم رنگ که ناشی از وجود رنگینه های (Pigments) پراکنده اکسید آهن در متن سنگ می باشند، از مرغوبیت کمتری برخورداند.
تراورتن های رنگی که بر حسب درصد آلودگی به رنگینه های اکسید آهن به رنگهای قرمز، گردویی، لیمویی و غیره دیده شوند و دارای نقشهایی که ناشی از اختلاف میزان آلودگی اکسیدآهن در لایه های مختلف تراورتن می باشد، ظاهر بسیار زیبا و جذابی دارند. به طور کلی، در بازارهای جهانی، تراورتن های رنگی در شرایط فعلی دارای قیمت و بازار مناسبی می باشند. از سنگ های ساختمانی است که در نما کاربرد بسیاری دارد.
تراورتن به دلیل داشتن مقاومت قابل قبول، برش پذیری و صیقل پذیری ایده آل، شرایط استخراج ایده آل، زیبایی ظاهر، وجود تخلخل جهت چسبیدن کامل به ملات و خصوصاً ارزان بودن نسبت به سایر سنگها، از جمله پرمصرف ترین سنگهای ساختمانی نما به شمار می رود.
مرمر (Marble)
مرمرها نیز نظیر تراورتن در نتیجه عملکرد چشمه های آبگرم آهک ساز، به وجود می آیند. معمولاً مرمر به صورت لایه هایی در میان لایه های تراورتن دیده می شود. در فرایند عملکرد چشمه های آبگرم، اگر افت دمای آب کند باشد، آراگونیت و اگر افت دما به تندی صورت گیرد، تراورتن تشکیل می گردد.
در ایران به سنگی که از آراگونیت حاصل می شود، مرمر گفته می شود که نام تجاری انواع رنگی آن انیکس می باشد. سنگ مرمر نما حاوی رنگهای سبز، لیمویی، زرد و غیره است که پس از سایش به صورت یک سنگ تزئینی لوکس جلوه می کند.
زمینه های مصرفی عمده مرمر عبارتند از پوشش دیوار سرویسهای لوکس، دکوراسیون داخلی ساختمان، مجسمه سازی و میزهای سنگی و سنگ نما.
در ایران معادن اسفند و تلنگویه سیرجان، ده رستم کرمان، آب باریک، ،زرشهر، عباس آباد جلفا و چند معدن دیگر از جمله معادن بالقوه در کشور می باشند. در حال حاضر دورک یا بورق و سفیدکوه استان یزد و معدن موته، به صورت فعال موردبهره برداری قرار دارند.
مرمریت ها (Marmarite)
مرمریت ها به صورت سنگهای متامورف سفید، خاکستری و رنگی، با تبلور دوباره، درخشندگی و شفافیت خاصی دارند. این نوع سنگها که از متامورفیسم سنگهای آهکی اولیه حاصله شده اند، بر حسب درجه متامورفیسم و رشد کریستالها، ممکن است سنگهای تزئینی مختلفی را با نامها و بافتهای متفاوت ریز و درشت تشکیل دهند.
مرمریت درشت بلور، سفید یا خاکستری روشن تا کرم اصطلاحاً “سنگ چینی” می نامند. معادن چینی تنگ حنا(نیریز-استان فارس)، نجف آباد، کریستال و چینی الیگودرز و لای بید و گدار سرخ ناحیه موته، از معادن معروف سنگهای چینی ایران هستند. معدن ده بالای یزد از معادن معروف مرمریت ریز بلور ایران است، که درجه کریستالیزاسیون، سفیدی و یکنواختی رنگ از عوامل مرغوبیت این سنگ به شمار می روند.